Αρτσάχ, Θράκη και αναλογίες

του Νίκου Λυγερού

Όσοι δεν ξέρουν το θέμα του Αρτσάχ δεν μπορούν ν’ αντιληφθούν ποιες αναλογίες υπάρχουν με τη Θράκη μας. Το πρόβλημα προέρχεται από μία πολύ τοπική προσέγγιση του θέματος και δεν βλέπουν τις προεκτάσεις και το μέλλον όσον αφορά στις εξελίξεις. Όταν εξετάζουμε...

 μόνο τη Θράκη δεν είμαστε ικανοί να δούμε τη δράση του παντουρκισμού. Ενώ η εξέταση της κατάστασης του Αρτσάχ προσφέρει άλλες δυνατότητες. Το τοπικό μουσουλμανικό στοιχείο, όταν αντιμετωπίζεται τοπικά, δεν μπορεί να ξεπεράσει το επίπεδο της τακτικής. Ενώ η πραγματικότητα έχει ένα στρατηγικό χαρακτήρα. Όταν επικεντρωνόμαστε μόνο στη δράση μιας δασκάλας την οποία ερμηνεύουμε ως γραφική και δεν βλέπουμε πόσες ανάλογες περιπτώσεις υπάρχουν στο Αρτσάχ, δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε την δράση που γίνεται σε όλο το πλαίσιο του παντουρκισμού. Οι αναλύσεις των αρχείων αλλά και η μελέτη των δεδομένων αναδεικνύει την ύπαρξη μίας στρατηγικής που έχει εδραιωθεί ήδη από το 1878 με το συνέδριο του Βερολίνου που έθεσε ένα τέλος στο πόλεμο μεταξύ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Επιπλέον, η επιβολή της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923 που προσπάθησε να διαγράψει τη Συνθήκη Σεβρών του 1920, δείχνει κάποιες αναλογίες στις οποίες πρέπει να δώσουμε προσοχή για να μη μας ξαφνιάσει η αλλαγή φάσης. Αλλιώς τα πράγματα θα εισχωρήσουν φυσιολογικά σε ένα πολεμολογικό πλαίσιο.

Η δράση του παντουρκισμού δεν προέρχεται μόνο από μια ενεργοποίηση του νεοοθωμανικού δόγματος, αποτελεί μια διαχρονική προσπάθεια που συμπίπτει και με τους στόχους του Κεμάλ σε συσχετισμό με τη δράση του Στάλιν. Το κομμουνιστικό καθεστώς σβήνοντας τις διαφορές όσον αφορά στη θρησκεία δεν άλλαξε την πορεία των πραγμάτων στην περιοχή του Καυκάσου αλλά και της Θράκης. Η εμμονή της Τουρκίας σε αυτά τα σημεία είναι απόλυτα χαρακτηριστική. Κι αν δεν αντισταθούμε με αποτελεσματικότητα, αυτός ο στρατηγικός σχεδιασμός θα υλοποιηθεί. Δεν είναι το θέμα του άμεσου ή του έμμεσου που πρέπει να μας απασχολήσει. Η Τουρκία έχει θέσει αυτές τις περιοχές ως πεδία μάχης, θέλουμε δεν θέλουμε. Οι Αρμένιοι στο Αρτσάχ δεν αποδέχτηκαν αυτό το σενάριο, αντιστάθηκαν και απελευθέρωσαν τη γη τους όχι μόνο από το τουρκικό ζυγό αλλά και από τις βλέψεις. Δεν περίμεναν τίποτα από κανένα, διότι δεν είχαν επιλογή.

Στη Θράκη τα πράγματα είναι επιφανειακά διαφορετικά, ειδικά σε αυτούς που εθελοτυφλούν. Για τους άλλους όμως πρέπει να ενισχυθεί το πλαίσιο το ευρωπαϊκό για να υπάρχει ένα αληθινό μέτωπο που να έχει μια ισχύ και μια αποτελεσματικότητα. Δεν μιλούμε βέβαια για φράχτες τεχνητούς και ανούσιους, μιλούμε αποκλειστικά για στρατηγική δράση που βασίζεται σε τεχνικές και στρατιωτικές γνώσεις. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει μια πολιτική βούληση που έχει γνώσεις για διάφορα μέτωπα του παντουρκισμού, αλλιώς είναι καταδικασμένη να πέσει στην παγίδα της τακτικής, όταν δεν γνωρίζει το στρατηγικό βάθος της υπόθεσης. Οι Αρμένιοι του Αρτσάχ ζουν ελεύθεροι, επειδή το επέλεξαν και έδωσαν μάχη γι’ αυτό.