Τα παιδιά με ειδικές ανάγκες έχουν δικαίωμα στην οδοντιατρική φροντίδα

Δικαίωμα στην οδοντιατρική φροντίδα, που δεν είναι μόνο η θεραπεία αλλά και η πρόληψη, έχουν τα εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά και γενικά τα άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑμεΑ), καθώς με ένα υγιές στόμα μπορούν να χαμογελούν στη ζωή με περισσότερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.

Αυτό τονίζει ο κ. Νικόλαος Κουβελάς, επίκουρος καθηγητής της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας...

Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες που έχει οριστεί για τις 3 Δεκεμβρίου.

Ο επίκουρος καθηγητής κ. Νικόλαος Κουβελάς

«Δυστυχώς, η πλειοψηφία των παιδιών και γενικότερα των ατόμων με ειδικές ανάγκες, πέραν των περίπλοκων ιατρικών προβλημάτων, έχουν πολύ κακή στοματική υγιεινή» αναφέρει ο κ. Κουβελάς, ο οποίος έχει διατελέσει πρόεδρος της Διεθνούς Οδοντιατρικής Εταιρείας για άτομα με ειδικές ανάγκες (Ιnternational Association for Disability and Oral health) και σήμερα είναι επιστημονικός υπεύθυνος της EURODENTICA (Eξειδικευμένο κέντρο για οδοντιατρική φροντίδα και σε ΑμεΑ).

«Κι αυτό οφείλεται», συμπληρώνει ο καθηγητής, «στο γεγονός ότι στη χώρα μας πολλές οικογένειες αγνοούν την ύπαρξη ειδικευμένων οδοντιάτρων στον τομέα αυτό, αλλά και γιατί οι οδοντίατροι αυτοί είναι πολλοί λίγοι».

Οι δύο αυτοί παράγοντες μοιράζονται την ευθύνη για το γεγονός ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες, στην πλειονότητά τους, έχουν πολύ κακή στοματική υγιεινή, γιατί συνήθως πάνε στο ιατρείο σε μεγάλη ηλικία και δεν έχουν συνηθίσει από μικρά παιδιά να συνεργάζονται με τον οδοντίατρο.

Οδοντιατρική φροντίδα και πρόληψη ΑμεΑ

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η οδοντιατρική φροντίδα των παιδιών με ειδικές ανάγκες είναι πιο δύσκολη και χρονοβόρα, δεδομένου ότι χρειάζεται ειδική υποδομή στο ιατρείο καθώς και επιπλέον βοηθητικό προσωπικό.

«Μόνο ο εξειδικευμένος οδοντίατρος μπορεί να προσφέρει σωστή οδοντιατρική φροντίδα, καθώς γνωρίζει τον τρόπο να επικοινωνήσει με τα παιδιά ΑμεΑ και γενικότερα να αντιμετωπίσει τα περίπλοκα ιατρικά προβλήματα, πέραν των οδοντιατρικών, που επιβαρύνουν την κατάσταση και καθιστούν την οδοντιατρική θεραπεία εξαιρετικά δύσκολη» τονίζει ο κ. Κουβελάς.

Αν μάλιστα αναλογιστούμε τις μεγάλες δυσκολίες που συνεπάγεται η οδοντιατρική θεραπεία τέτοιων περιστατικών, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε ότι στην περίπτωση των ατόμων αυτών η πρόληψη έχει ξεχωριστή βαρύτητα.

Η οδοντιατρική πρόληψη περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες που μπορούν να γίνουν στο σπίτι, εφόσον το παιδί έχει λειτουργικά τη δυνατότητα, ή πώς μπορούν οι οικείοι του, αφού το ίδιο δεν μπορεί, να προστατέψουν τη στοματική υγεία του δικού τους ανθρώπου.

Οδοντιατρική πρόληψη ΑμεΑ στο σπίτι

Ανάλογα με το ποσοστό συνεργασίας και επικοινωνίας με το περιβάλλον που έχει ο άνθρωπός μας, προσαρμόζουμε και την στοματική του υγιεινή στο σπίτι. Για ορισμένες κατηγορίες σπαστικών ατόμων ή ατόμων με νοητική στέρηση ελαφρού ή μέτριου βαθμού (αυτοεξυπηρετούμενα ή μερικά αυτοεξυπηρετούμενα), υπάρχει η δυνατότητα όχι μόνο να διδαχτούν και να μάθουν, αλλά και να εφαρμόσουν στην πράξη μόνα τους την προληπτική αγωγή για τη στοματική τους υγεία καθημερινά στο σπίτι.

Αφού ο εξειδικευμένος οδοντίατρος εκπαιδεύσει γονείς, συνοδούς και θεραπευτές, στη συνέχεια αυτοί εξηγούν στο παιδί ότι αυτό που κάνει είναι απαραίτητο για την υγεία του στόματός του, έστω και αν αυτό το ενοχλεί λίγο στην αρχή. Ύστερα από λίγες ημέρες θα έχει συνηθίσει.

Προτιμούμε:

• την ηλεκτρική οδοντόβουρτσα που ελαττώνει κατά πολύ τον χρόνο του βουρτσίσματος, ενώ ταυτόχρονα καθαρίζει πολύ καλά τα δόντια

• δεν χρησιμοποιούμε μεγάλη ποσότητα οδοντόπαστας, διότι δεν ωφελεί

• στάζουμε μία σταγόνα στο στόμα gel φθοριούχου κασσιτέρου, όταν το παιδί κοιμάται -- το φθόριο δυναμώνει τα δόντια, ενώ ο φθοριούχος κασσίτερος καταστρέφει τον στρεπτόκοκκο Mutans, που είναι κατεξοχήν υπεύθυνος για την πρόκληση τερηδόνας

• ελέγχουμε τη λήψη των υδατανθράκων, ζάχαρης, γλυκών και επιτρέπουμε στο παιδί να παίρνει γλυκό με το πρωινό και μετά τα κύρια γεύματα

• δεν έχουμε γλυκά στο σπίτι σε πρώτη ζήτηση

• δεν επιβραβεύουμε με γλυκά τα ΑμεΑ, γιατί είθισται οι γονείς να τους δίνουν περισσότερα γλυκά για να τα ικανοποιήσουν.

Οδοντιατρική αγωγή στο ιατρείο

Είναι πολύ σημαντικό ο γονιός σε συνεργασία με τον οδοντίατρο να καθορίσει κάθε πότε θα γίνεται έλεγχος. Εκτός από την παρακολούθηση όμως, πρέπει να αφαιρείται η πέτρα και να γίνεται φθορίωση με πολύ ισχυρό διάλυμα φθορίου που δημιουργεί έντονη ενίσχυση των επιφανειών των δοντιών. Υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να γίνουν προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών στα πίσω δόντια που θα προστατέψουν από την τερηδόνα τις ευαίσθητες επιφάνειές τους.

«Με τον προληπτικό έλεγχο μπορούμε να κρατάμε σε καλό επίπεδο τη στοματική υγιεινή του παιδιού και να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις με μολύνσεις και εξαγωγές δοντιών» αναφέρει ο κ. Κουβελάς και καταλήγει: «Ας δώσουμε λοιπόν στους ανθρώπους μας με ειδικές ανάγκες τη δυνατότητα να έχουν ένα υγιές στόμα, ώστε να μπορούν να χαμογελούν στη ζωή με περισσότερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, χωρίς προβλήματα».