Τα σαρακοστιανά στο… μικροσκόπιο!
την πλήρη αποχή από οποιοδήποτε τρόφιμο ζωικής προέλευσης –κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά και αυγά- και χαρακτηρίζεται από την αυξημένη κατανάλωση θαλασσινών και φυτικών τροφίμων, όπως τα δημητριακά, τα όσπρια, τα φρούτα και τα λαχανικά, συνιστώντας έτσι ένα πρότυπο διατροφής που προσομοιάζει πολύ με την παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή των προγόνων μας.
Τα σαρακοστιανά στο... μικροσκόπιο!
Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής είναι μία διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, κυρίως λόγω της αυξημένης κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Αντίθετα, χαρακτηρίζεται από τη μειωμένη πρόσληψη διαιτητικής χοληστερόλης, όπως επίσης κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων. Μελέτες της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου της Κρήτης έδειξαν πως η υιοθέτηση της νηστείας μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των επιπέδων της ολικής και LDL χοληστερόλης, καθώς επίσης και του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), ενός δείκτη του βαθμού παχυσαρκίας των ατόμων. Ωστόσο, λόγω της αποχής από το κρέας και τα γαλακτοκομικά, πολλές φορές είναι πιθανό σε κάποια άτομα να ευνοηθούν ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά -λόγω μη σωστής τήρησης της “ορθής”- νηστείας όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο και η βιταμίνη Β12. Έτσι, καλό θα ήταν άτομα με σιδηροπενική αναιμία ή τάση για αυτήν, οστεοπενία ή οστεοπόρωση να ακολουθούν ειδικό διαιτολόγιο (πιθανόττα και με τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής) και να μην την ακολουθούν αυστηρά και από μόνοι τους για 40 ημέρες, σε συνεννοήση πάντα με έναν ειδικό.
Αντίθετα με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι, η περίοδος της Σαρακοστής μπορεί για αρκετά άτομα να συνδέεται με αύξηση του σωματικού τους βάρους. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλοί καταφεύγουν στην αυξημένη κατανάλωση ελαιόλαδου, ψωμιού και ζυμαρικών –τροφίμων ιδιαίτερα θρεπτικών, αλλά συνάμα και πλούσιων σε θερμίδες- στην προσπάθειά τους να χορτάσουν περισσότερο. Έτσι, βάλαμε στο μικροσκόπιο κάποια από τα πιο αγαπημένα και δημοφιλή νηστίσιμα για να σας αποκαλύψουμε τι μυστικά μπορεί να κρύβει το σαρακοστιανό τραπέζι και στη συνέχεια σας παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα:
Θαλασσινά:
Τα θαλασσινά μπορούν να υποκαταστήσουν το κρέας προσφέροντας στον οργανισμό μας πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Σε γενικές γραμμές περιέχουν σε μεγάλες ποσότητες μέταλλα και ιχνοστοιχεία, όπως ο φώσφορος, το ιώδιο, το μαγνήσιο, ο σίδηρος, ο χαλκός και ο ψευδάργυρος. Επιπλέον, είναι φτωχά σε κορεσμένα και ιδιαίτερα πλούσια σε ω-3 λιπαρά, που μεταξύ άλλων, συμβάλλουν στην καλύτερη υγεία της καρδιάς. Προτιμήστε τα ψητά ή μαγειρευτά και όχι τηγανιτά, καθώς σε αυτή τη μορφή έχουν απορροφήσει περιττές ποσότητες λίπους. Τα καλαμάρια, οι σουπιές, οι γαρίδες, οι καραβίδες και τα καβούρια μπορούν να συμπεριληφθούν στο διαιτολόγιο της νηστείας σε συνδυασμό με ρύζι, ζυμαρικά ή λαχανικά, συμβάλλοντας στην επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης και το αίσθημα κορεσμού.
Όσπρια:
Τα όσπρια είναι τρόφιμα με μεγάλη διατροφική αξία. Αποτελούν πλούσια πηγή σύνθετων υδατανθράκων, φυτικών ινών, βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Παράλληλα, αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε πως οι πρωτεΐνες των οσπρίων σε συνδυασμό με τις πρωτεΐνες των δημητριακών (φακόρυζο, ρεβυθόρυζο), καλύπτουν ικανοποιητικά τις ανάγκες του ανθρώπου σε απαραίτητα αμινοξέα, δικαιολογώντας έτσι και την παλαιότερη ονομασία τους ως “κρέας του φτωχού”. Κατανοούμε, λοιπόν, πως την περίοδο της νηστείας συντρέχουν επιπλέον λόγοι υπέρ της συστηματικής κατανάλωσής τους (οπωσδήποτε δύο φορές την εβδομάδα).
Χαλβάς:
Ίσως πρόκειται για το τρόφιμο που έχει συνδεθεί περισσότερο από άλλα με την περίοδο της σαρακοστής. Ο χαλβάς παρασκευάζεται από το ταχίνι το οποίο προέρχεται από το σπόρο του σουσαμιού. Αποτελεί πηγή των “καλών” μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων και είναι πλούσιος στις βιταμίνες Β και Ε που έχουν συσχετισθεί με την καλύτερη καρδιαγγειακή και εγκεφαλική λειτουργία. Παρά την υψηλή διατροφική του αξία, αποτελεί μία τροφή πλούσια σε θερμίδες, αφού μία λεπτή φέτα χαλβά ίση με δύο σπιρτόκουτα (60 gr) περιέχει γύρω στις 300 θερμίδες. Καλό είναι, λοιπόν, να καταναλώνεται με σύνεση και παράλληλα να αποφεύγεται στη μορφή με προσμίξεις άλλων υλικών, όπως η σοκολάτα και οι ξηροί καρποί, αφού έτσι αυξάνονται ακόμη περισσότερο οι θερμίδες που περιέχει.
Ταραμάς:
Εξίσου δημοφιλής είναι και η ταραμοσαλάτα, ένα τρόφιμο που παρασκευάζεται από τον ταραμά. Είναι πλούσιος σε φώσφορο, κάλιο, αλλά και νάτριο, οπότε θα πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή από άτομα με πρόβλημα υπέρτασης. Επίσης, είναι πλούσιος και σε ενέργεια, αφού τα 100 gr ταραμά προσδίδουν γύρω στις 400 θερμίδες. Χρειάζεται, λοιπόν, μέτρο και στην περίπτωση της ταραμοσαλάτας, η υψηλή κατανάλωση της οποίας μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Ελιές και τουρσί:
Οι ελιές είναι πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που δρουν ευεργετικά στο καρδιαγγειακό σύστημα και αυξάνουν την καλή χοληστερόλη (HDL χοληστερόλη). Επίσης, περιέχουν σε υψηλές ποσότητες τις βιταμίνες Α και Ε, γνωστές για την ισχυρή αντιοξειδωτική τους δράση. Είναι πλούσιες σε πολυφαινόλες, θρεπτικά συστατικά με αντιφλεγμονώδεις, αντιπηκτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Μην ξεχνάτε, ωστόσο, πως περιέχουν και αρκετές θερμίδες, αφού οι 3 μεγάλες ή 5 μικρές ελιές δίνουν 45 θερμίδες. Το τουρσί, ως προϊόν ζύμωσης εφοδιάζει τον οργανισμό μας με “καλά” μικρόβια, σημαντικά για την υγεία του γαστρεντερικού μας συστήματος. Παράλληλα, όμως, περιέχουν και αρκετό νάτριο, γεγονός που ίσως καθιστά την κατανάλωσή τους από άτομα με προβλήματα υπέρτασης απαγορευτική. Κατανοούμε, λοιπόν, πως οι ελιές και το τουρσί, που ποτέ δε λείπουν από το σαρακοστιανό τραπέζι, πρέπει να καταναλώνονται με προσοχή ούτως ώστε να απολάβετε μόνο τα οφέλη τους χωρίς συνέπειες στο σωματικό σας βάρος.
Επιμέλεια: Επιστημονική Ομάδα δια…της Τροφής
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου