Τετάρτη 18 Απριλίου 2012

Δημήτρης Μητροπάνος: για να'χει πάντα συντροφιά η εθνική μας μοναξιά

Φωνή από ξύλο, γήινη, δημοτικής καταβολής, δημοσίας χρήσης, βυζαντινή, λαϊκή αλλά όρθια, χωρίς τσακίσματα και λικνίσματα, φωνή – ασφάλεια και βεβαιότητα για αρχαγγέλους που χορεύουν ζεϊμπέικικα, για Ρόζες που πλανεύουν και πλανεύονται, για Άγιους Φεβρουάριους που λατρεύονται, για κείνη την εθνική μοναξιά, που βυθιζόμαστε μέσα της, σα μαύρος βάλτος να μας ρουφάει, χωρίς πια την ελπίδα μιας φωνής όλο Ελλάδα. Χωρίς το Δημήτρη Μητροπάνο. «... Γιατί εδώ, εδώ ειν' ο έρωτας που ξέρουμε, εδώ κι οι πίκρες που...
μας θέλουν και τις θέλουμε, εδώ κι εμείς για να 'χει πάντα συντροφιά η εθνική μας μοναξιά...»...

Μετά την Ανάσταση, δυο μόλις μέρες, ένας επιτάφιος θρήνος λαού. Για έναν τραγουδιστή, που είχε σοβαρότητα, αξιοπρέπεια και ήθος να στέκεται ορθός και να τραγουδάει με κλειστά μάτια, επικοινωνώντας με τα κατάβαθα της ψυχής του, την μια και μοναδική αλήθεια του, χωρίς να χειροφιλεί τις κυρίες στα πρώτα τραπέζια και να σπάει τη μέση του με υποκλίσεις σε ισχυρούς. Έναν τραγουδιστή που δεν σφιχταγκαλιάστηκε με καμία εξουσία, αλλά στάθηκε δέντρο, ελιά πρασινοχρυση σε πόνους και έννοιες, μέχρι τέλους. Και το τέλος ήταν ξαφνικό, απρόσμενο και μας βρήκε ανύποπτους να φοβόμαστε σα λαός που μένουμε μόνοι, με την αταλαντοσύνη, τη χαμένη μας ελληνικότητα, τη λησμονιά, τις απαγορεύσεις. «Σε λίγο θα απαγορεύσουν και το κλαρίνο και θα παίζει ότι έχει σχέση με το αγγλόφωνο, με το «ντάπα - ντούπα» γιατί αυτή είναι η μουσική τους παιδεία» έλεγε σε μια από τις ελάχιστες συνεντεύξεις του – τρόπαια για όσους δημοσιογράφους, τις κατακτούσαν. «Τι να κάνουμε; Δικοί τους σταθμοί είναι, δεν μπορούμε να επέμβουμε εμείς. Αν θέλει η Πολιτεία να κάνει κάτι, ας το κάνει. Αλλά δεν βλέπω να κάνει τίποτα. Εγώ, αν ήμουν δημιουργός θα είχα το δικαίωμα να απαγορεύσω να παίζουν τα τραγούδια μου. Σαν ερμηνευτής δεν μπορώ».

Και αν μισούσε κάτι, ο Δημήτρης Μητροπάνος ήταν οι απαγορεύσεις. Και έχει ζήσει πολλές. Όπως όταν ο πρώτος του δίσκος που ηχογράφησε απαγορεύτηκε απ' τη χούντα. Και όσες απαγορεύσεις είχε ζήσει, άλλες τόσες επαναστάσεις είχε ξεκινήσει και κερδίσει.

Γεννήθηκε στην Αγία Mονή, μια γειτονιά έξω από τα Τρίκαλα στις 2 Απριλίου του 1948. Μεγάλωσε χωρίς τον πατέρα του, τον οποίο γνώρισε στα 29 του χρόνια. Και τότε χρόνια σκοτεινιάς, αποκλεισμών και ορίων. Ένας εμφύλιος, ντροπή και κατάρα. Κουρελιασμένες ζωές, ιδέες, όνειρα. Μέρες ασπρόμαυρες, με καμία αστραπή κόκκινου, κάπου κάπου, από αίμα ή από σημαία ηρώων. Το αγόρι νόμιζε μέχρι τα 16 του, πως ο πατέρας του είχε σκοτωθεί στον εμφύλιο, απ' τα πυρά του τακτικού στρατού, πολεμώντας για έναν κόσμο δικαιοσύνης και ισότητας, έναν κόσμο που ποτέ δεν υπήρξε. Εκείνο το αγόρι λοιπόν, ζει στην ορφάνια του και δουλεύει σκληρά, άντρας αυτός για την οικογένεια του. Σερβιτόρος, κορδέλες κοπής ξύλων, δουλείες του ποδαριού. Ποτέ δεν σκέφτηκε πως θα γινόταν τραγουδιστής, ποτέ δεν θέλησε, ποτέ δεν μάντεψε το μέλλον του, το χρεωμένο με ένα έθνος. Στα 16 του, ένα γράμμα απ' την Ρουμανία. Ο πατέρας του ζει! Οι αλλαγές βάζουν σφραγίδα. Πρέπει να μάθει να ζει χωρίς την δεδομένη ορφάνεια, αλλά με την απαγόρευση για άλλη μια φορά αυτών που είναι οι δυνατότεροι όλων. Αυτών που έχουν την Ιστορία κλειδωμένη σε κελιά και όχι ελεύθερη σε φωνές τραγουδιστών.

Οδός Αχαρνών. Το 1964, κατεβαίνει στην Αθήνα να ζήσει με τον θείο του. Αρχίζει το τραγούδι. «Κάνω μια δουλειά που την αγαπάω, που μου προσφέρει πάρα πολλά. Έτσι κι αλλιώς, όλες οι δουλειές έχουν τα καλά τους, τα κακά τους, τα πάνω τους, τα κάτω τους. Κι αυτή η δουλειά είναι μια ανάλογη. Το καλό είναι ότι σε αυτή, εισπράττεις κατευθείαν από τον κόσμο αυτό που έχει να σου δώσει και αυτό είναι το μεγαλείο της» λέει δεκαετίες μετά.

Περιπέτεια υγείας και ζωής! Αρρώστιες και αγώνας επιβίωσης. Η γυναίκα του η Βένια, οι δυο του κόρες και μια πολύτιμη αδελφή.«Η αδελφή μου τόλμησε και μου έκανε το πιο σημαντικό δώρο ζωής, το ένα της νεφρό. Μπαίνοντας στο πρόβλημα, είδα πόσο εμετική είναι η κατάσταση στη χώρα μας. Γίνεται κανονικά αγοραπωλησία οργάνων. Πουλάνε σπίτια οι άνθρωποι για ένα μόσχευμα που μπορεί να μην το πάρουν ποτέ, γιατί κάποιος άλλος έδωσε περισσότερα χρήματα. Εδώ στην Ελλάδα με είχαν ξεγραμμένο. Άνοιξαν την αδελφή μου, άνοιξαν εμένα, μας ξαναέκλεισαν και μου είπαν "Δεν γίνεται τίποτα, ξέχνα το". Παραιτήθηκα. Δεν έτρωγα, δεν κοιμόμουν. Η μόνη μου σκέψη ήταν τα παιδιά μου και η γυναίκα μου. Έλεγα ότι δεν θα μπορέσω να ζήσω κάνοντας αιμοκάθαρση μια ζωή, γιατί αυτό δεν είναι ζωή». Και συνέχισε. Με μνήμη.

Θυμάται τον Καζαντζίδη στο σπίτι που ζούσε με την Μαρινέλλα, να του λέει, «έλα, κάτσε να τραγουδήσουμε μαζί» και να παίζει κιθάρα και εκείνος –παιδάκι ακόμη- να ντρέπεται όχι μόνο στόμα ν' ανοίξει αλλά και να τον κοιτάξει. Οι μεγάλοι και οι σπουδαίοι δημιουργοί στην ζωή του. Η εκτίμηση. Ο σεβασμός. Οι αρχές. Το Ηρώδειο που δε του δόθηκε γιατί τραγουδούσε στα μπουζούκια. Ειλικρινής πάντα, είπε πρόσφατα για τα μπουζούκια: «Αυτοί που λένε ότι τα μπουζούκια είναι γεμάτα δεν πάνε στα μπουζούκια. Παλιά συνέβαινε αυτό. Τώρα όχι. Σε λίγο θα κλείσουν. Όλα θα κλείσουν, δεν θα υπάρχει τίποτα. Όταν τελειώσουν και με τις τελευταίες διαπραγματεύσεις θα γίνει κανονικά η κηδεία της Ελλάδας. Θα μας τα πάρουν όλα. Τα παιδιά θα φύγουν για έξω και... «τέλος μείνανε βουβοί και γεμάτοι οι καφενέδες από γέρους και χαφιέδες που μιλάν για προκοπή». Αυτοί θα είμαστε...»... Σοφά, πάντα λαϊκά, στέρεα, αντρίκια λέει πως «Η Ιστορία δείχνει ότι δυστυχία κι άνθηση των τεχνών πάνε μαζί. Αυτό είναι καλό για την τέχνη, αλλά κακό για τη ζωή μας». Και πάει και αυτός... στο τέλος; Αλήθεια, όπως το' πε, «στο τέλος μείνανε βουβοί και γεμάτοι οι καφενέδες από γέρους και χαφιέδες που μιλάν για προκοπή»...

queen.gr

Στίχοι: Φίλιππος Γράψας
Μουσική: Μάριος Τόκας


Εδώ που μάθανε τα μάτια μας να κλαίνε
που συνηθίσαμε σε κάλπικους καιρούς
εδώ θα μείνουμε γιατί έχουμε και λέμε
ένα φιλότιμο και λόγους σοβαρούς

Γιατί εδώ
εδώ ειν' ο έρωτας που ξέρουμε
εδώ κι οι πίκρες που μας θέλουν και τις θέλουμε
εδώ κι εμείς για να 'χει πάντα συντροφιά
η εθνική μας μοναξιά
εδώ κι εμείς για να 'χει πάντα συντροφιά
η εθνική μας μοναξιά

Εδώ που μάθανε τα χρόνια μας να φταίνε
κι όλοι οι γειτόνοι μας ζητάνε μερτικό
παίξε το τζόγο σου και βρίσε τους καημένε
με λεξιλόγιο πολύ ελληνικό

Γιατί εδώ
εδώ ειν' ο έρωτας που ξέρουμε
εδώ κι οι πίκρες που μας θέλουν και τις θέλουμε
εδώ κι εμείς για να 'χει πάντα συντροφιά
η εθνική μας μοναξιά
εδώ κι εμείς για να 'χει πάντα συντροφιά
η εθνική μας μοναξιά

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ
"Ο ηρωικός άνθρωπος αισθάνεται πως είναι διαλεγμένος από την Μοίραν ως αγωνιστής και ως μάρτυς - περισσότερον ως μάρτυς, αφού την επιτυχίαν δεν την μετρεί με αποτελέσματα άμεσα, με αριθμούς και μεγέθη, δεν την μετρεί καν διόλου. Είναι το αλεξικέραυνον, που θα συγκεντρώση επάνω του (θα προσελκύση μάλλον εθελουσίως) όλας τας καταιγίδας και όλα τ' αστροπελέκια, διά να προστατευθούν τα κατοικητήρια των ειρηνικών ανθρώπων. Εις την ετοιμότητα του κινδύνου, τον σύρει με ακαταμάχητον έλξιν η αισθητική, θα έλεγα, γοητεία του κινδύνου, η συναίσθησις ότι είναι προνόμιον των ολίγων να συντρίβωνται υπέρ των άλλων υπό των άλλων - το πολυτιμότερον προνόμιον! Ο ηρωικός άνθρωπος δεν είναι το άνθος, δεν είν' ο καρπός - αυτά αντιπροσωπεύουν το παρόν και του παρόντος την ανεπιφύλακτον χαράν. Είναι ο σπόρος που θα ταφή και θα σαπίση δια ν' αναφανή το άνθισμα και το κάρπισμα. Είν' εκείνος που θάπτεται δια να εορτασθή η ανάστασις, και ανάστασις χωρίς ταφήν δεν υπάρχει."

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ
Απάντηση στο Ρουσίτ Πασά στα 1822

''Πασά μου, μου στέλνεις ένα μπουγιουρντί, μου λες να προσκυνήσω, και εγώ πασά μου ερώτησα τον πούτσο μου τον ίδιο, και αυτός μου αποκρίθηκε να μη σε προσκυνήσω κι αν ερθείς επάνω μου ευθύς να πολεμίσω''

Και απάντηση στον Σιλιχτάρ Μπόδα στα 1823

''Γαμώ την πίστιν σας και τον Μωχαμέτη σας. Δεν εντρέπεσθε να ζητείτε «από ημάς» συνθήκην με «έναν» κοντζιά σκατο-Σουλτάν Μαχμούτην -να τον χέσω και αυτόν και τον Βεζίρην σας και τον Εβραίον Σιλιχτάρ Μπόδα την πουτάνα! - Άμα ζήσω, θα τους γαμήσω. Άμα πεθάνω, θα μου κλάσουν τον πούτσο''

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
"Φυλάτε τη Γη σας και την Τιμή της μόνο με Σπαθί. Πάψετε σαπιοδάσκαλοι και σαπιορήτορες- ΑΝΑΦΟΡΑΤΖΗΔΕΣ- να εξευτελίζετε τη Φυλή. Πάψετε παλιόγρηες τις κλάψες, τα σάλια, τα μελάνια και πιάστε το Σπαθί. Τα πάντα στη Ζωή -Η ΦΥΣΙΣ ΤΟ ΛΕΕΙ- κατακτώνται με το Σπαθί."

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
















Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση. Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα...

(Μέρος του λόγου που εκφώνησε ο Κολοκοτρώνης στην Πνύκα).

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ
Δεν με μέλει αν βάλω σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που δεν την σέβομαι, δεν είμαι καμωμένος για την κυβέρνηση ή για το κράτος, έγινα για το έθνος, και το ξέρω επειδή γι’ αυτό ίσα-ίσα πονώ. Για την κυβέρνηση μου έρχεται σιχαμός και καταφρόνια, άμα συλλογίζομαι την κυβέρνηση ξεπέφτω, μαργώνω και μαραίνομαι. Σηκώνομαι, ξανοίγω και ανθοβολώ άμα νοιώθω τον Ελληνισμό. Σε όποια γωνιά του Ελληνισμού και αν βρεθώ, θα πασχίζω πάντα να δυναμώνω, να ξυπνώ, να ζωντανεύω την ψυχή του, και ας γίνει οτι γίνει. Ξυπνώ καθε ύπνο, κεντρίζω καθε βαρεμό, συνδαυλίζω κάθε στάχτη, ξεσκεπάζω καθε σπίθα κρυμμένη και ανάβω κάθε φωτιά σβησμένη, βγάζω κάθε πνοή κουρασμένη και παίζω κάθε χορδή σιωπηλή. Ξυπνώ, ξυπνώ, ξυπνώ και γι αυτό με λεν και ξυπνητήρι…

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ
Είδα στον ύπνο μου τον Παύλο τον Μελά, να παίρνει σάρκα για να πει μια ιστορία για κάποια αγέρωχα κι αδούλωτα μυαλά, που προδιαγράφουν της Πατρίδας την πορεία. .
..

Είχ’ η μορφή του θλίψη, πόνο και οργή, για αυτούς που σήμερα τις τύχες μας ορίζουν, που ασελγούν πάνω σ΄ανθρώπους και σε γη και καθετί Ελληνικό το αφορίζουν.
...
Μέσα στην μπλε του την αντάρτικη στολή και με το χέρι του στη μαύρη τη πιστόλα, δίνει στους άντρες του ξανά την εντολή Ελευθερία και Πατρίδα πάνω από όλα!
...
Αν θες στον ύπνο σου να έρθει ο Μέλας μαζί μ’ αγγέλους, σκοτωμένα παλικάρια, να σε τραβήξουν απ ’τον δρόμο που τραβάς, για να βαδίσεις τα δικά τους τα αχνάρια... ..
.
φέρε στα μάτια σου του Παύλου τη στολή, ορκίσου πάνω της, πως δεν θα τον προδώσεις και συρε να βρεις την δική σου εντολή αφού τον ύπνο του εχθρού μας θα στοιχειώσεις.

  © Free Blogger Templates 'Greenery' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP