Ποιά θα είναι τα ΝΑ σύνορα της Τουρκίας;

Του Σάββα Καλεντερίδη

Τις προηγούμενες ημέρες (4-5 Απριλίου) ο πρόεδρος του αυτόνομου Κουρδιστάν, Μεσούντ Μπαρζανί, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, όπου είχε προγραμματισμένη συνάντηση στο Λευκό Οίκο με...

 τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζων Μπάιντεν, ο οποίος γνωρίζει αρκετά καλά τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής και το Κουρδικό.
Το ενδιαφέρον είναι ότι στη συνάντηση παρεβρέθη και ο ίδιος ο πρόεδρος Ομπάμα, παρότι αυτό δεν ήταν προγραμματισμένο, ενώ στο επίσημο ανακοινωθέν της συνάντησης αναφέρθηκε ότι ο Πρόεδρος Ομπάμα και ο Αντιπρέοδρος Μπάιντεν, στη συνάντηση με τον Μεσούντ Μπαρζανί επιβεβαίωσαν τις ιστορικές σχέσεις και τους στενούς δεσμούς των ΗΠΑ με την περιφερειακή διοίκηση του Βορείου Ιράκ και τον κουρδικό λαό, στα πλαίσια της στρατηγικής συμμαχίας με το ομοσπονδιακό, δημοκρατικό ενιαίο Ιράκ. Επίσης, στο ανακοινωθέν αναφέρεται ότι ο Ομπάμα και ο Μπάιντεν, υποστηρίζουν τη συνέχιση της πολιτικής του Μπαρζανί στη χώρα του, στα πλαίσια του συντάγματος του Ιράκ.

Για να γίνει αντιληπτό το επίπεδο της επίσκεψης, να υπογραμμίσουμε ότι απονεμήθηκαν στον Μπαρζανί τιμές αρχηγού κράτους, ενώ πριν τη συνάντηση με τον Ομπάμα, ο Μπάιντεν παρεχώρησε γεύμα εργασίας στον Μπαρζανί και την ακολουθία του, στο οποίο συζητήθηκε μεταξύ άλλων η επέκταση και ο εμπλουτισμός των δραστηριοτήτων του προξενείου των ΗΠΑ στην Ερμπίλ, από το οποίο οι Κούρδοι ζητούν να τους παραχωρείται η σχετική θεώρηση εισόδου (βίζα) για τις ΗΠΑ. Να σημειωθεί ότι λίγες ημέρες πριν την επίσκεψη Μπαρζανί στις ΗΠΑ, ο σύμβουλος του πρώην προέδρου Μπους, Τζον Χάννα, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο περιοδικό Foreign Policy, ζητούσε από τη διοίκηση Ομπάμα να δώσει περισσότερη σημασία στους Κούρδους, και την παραχώρηση αρμοδιότητας στο αμερικανικό προξενείο στην Ερμπίλ θεώρησης εισόδου στους Κούρδους, για να μην υποχρεώνονται να τη ζητούν από τις διπλωματικές αρχές των ΗΠΑ στη Βαγδάτη και την Τουρκία!

Την προηγούμενη ημέρα ο Μπαρζανί είχε συναντηθεί με τον Υπουργό Αμύνης Λέων Πανέτα και με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, Μπιλ Μπερνς, συνάντηση στην οποία συμμετείχε και η ίδια η Υπουργός Εξωτερικών, κυρία Χίλλαρυ Κλίντον, σύμφωνα με τη δήλωση του εκπροσώπου του αμερικανικού ΥΠΕΞ, Μαρκ Τόνερ.

Μπορεί όλα τα παραπάνω να έχουν την αξία τους, όμως η ουσία της επίσκεψης Μπαρζανί, εκτός της συνάντησης που είχε με τον πρόεδρο και το διοικητικό συμβούλιο του Εμπορικού Επιμελητηρίου των ΗΠΑ και τον πρόεδρο του πετρελαϊκού γίγαντα Exxon Mobil, Rex W. Tillerson, ο οποίος δήλωσε ότι θα η εταιρεία του θα παραμείνει πιστή στις συμφωνίες που υπέγραψε με την κουρδική διοίκηση και ότι η Exxon Mobil θα συνεχίσει τη δραστηριότητά της στο Κουρδιστάν, ήταν στην ομιλία που έκανε ο Κούρδος πρόεδρος στο Washington Institute.
Στην ομιλία του ο Μπαρζανί, αλλά και στις απαντήσεις που έδωσε στις σχετικές ερωτήσεις που του έγιναν, ανέφερε ξεκάθαρα ότι σε περίπτωση που δεν λυθούν τα προβλήματα με την κατανομή των εσόδων από τα πετρέλαια (η Βαγδάτη δεν έχει καταβάλλει έσοδα 1,5 δις δολαρίων στην κουρδική διοίκηση τον τελευταίο χρόνο), στη βάση της υπάρχουσας συμφωνίας, και αν δεν αρθούν τα προσκόμματα που βάζουν τα τελευταία έξι χρόνια οι κυβερνήσεις του Ιράκ και η τελευταία κυβέρνηση Μαλίκι στην εφαρμογή του άρθρου 140 του Συντάγματος, τότε η μόνη επιλογή που μένει είναι το δημοψήφισμα, για να αποφασίσει ο λαός για την τύχη της Περιφέρειας Κιρκούκ, στην οποία και βρίσκονται τα περισσότερα κοιτάσματα πετρελαίου αρίστης ποιότητος.

Επίσης, ο Μπαρζανί, ερωτώμενος για το Κουρδικό που συνεχίζει να παραμένει άλυτο στην Τουρκία, είπε: ‘Αναμφίβολα, στην Τουρκία υπάρχουν σοβαρές εξελίξεις. Όμως, είναι σίγουρο ότι δεν είναι δυνατόν να λυθεί το Κουρδικό με τη βία ούτε στην Τουρκία ούτε στις άλλες περιοχές που υπάρχει. Υπό την έννοια αυτή, όπως οι Κούρδοι δεν μπορούν να πετύχουν τίποτε με τη βία, έτσι δεν μπορούν να εξολοθρευτούν και να εξαφανιστούν με τη βία. Άρα, το πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο με ειρηνικά μέσα. Εμείς δεν θέλουμε να χύνεται άλλο αίμα, είτα αυτό είναι κουρδικό, είτε τουρκικό, αραβικό, ιρανικό. Θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά με τους γείτονές μας. Όσον αφορά το ΡΚΚ, η ιστορία έδειξε ότι δεν μπορεί να λυθεί το πρόβλημα αυτό με τον πόλεμο και τη βία. Σε περίπτωση που η τουρκική κυβέρνηση και το ΡΚΚ επιλέξουν το δρόμο της ειρήνης, είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Αν όμως οποιαδήποτε πλευρά επιλέξει τη βία, εμείς δεν θα συμμετέχουμε, δεν θα γίνουμε μέρος της κρίσης».

Δηλαδή, με άλλα λόγια, ευρισκόμενος σε επίσημη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον και αφού συναντήθηκε και συνομίλησε επί δίωρο με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και άλλο τόσο με τον Αντιπρόεδρο και τους Υπουργούς Εξωτερικών και Αμύνης, ο πρόεδρος του αυτόνομου Κουρδιστάν, Μεσούντ Μπαρζανί, στην καρδιά του αμερικανικού κατεστημένου είπε ότι αργά ή γρήγορα θα προσαρτήσει το Κιρκούκ στην επικράτεια Κουρδιστάν, επιλέγοντας την οδό της ανεξαρτησίας, ενώ ταυτόχρονα δήλωσε ξεκάθαρα προς την Άγκυρα ότι δεν έχει άλλο δρόμο, από το να επιλέξει την πολιτική λύση του Κουρδικού, αφού το ΡΚΚ είναι ανίκητο, όπως υπογράμμισε ο ίδιος, και ότι δεν πρόκειται να συμμετέχει σε επιχειρήσεις εναντίον του ΡΚΚ, που σημειωτέον εδρεύει στη δική του επικράτεια, αυτήν του αυτόνομου Κουρδιστάν!

Μια ημέρα μετά τις δηλώσεις Μπαρζανί, που προκάλεσαν αμηχανία και έντονο προβληματισμό στην Άγκυρα, αφού έγιναν στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος του κουρδικού Κόμματος Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP), Σελαχατίν Ντεμιρτάς, σε συνέντευξη στη δημοσιογράφο Νεσέ Ντιουζέλ, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ταράφ, έθεσε το πλαίσιο της πολιτικής λύσης που θα διεκδικήσει κατά τις συνομιλίες που πρόκειται να γίνουν το επόμενο διάστημα, αφού η κυβέρνηση Ερντογάν απέκλεισε κάθε άλλο συνομιλητή για το εν λόγω θέμα.

Για να έχουμε πιο σαφή εικόνα, καλό είναι να διαβάσουμε τί ακριβώς είπε ο Ντεμιρτάς:

Ερώτηση: Τί λύση θέλει το Ιμραλί;
Απάντηση: Ο Οτζαλάν, ήθελε μια λύση στα πλαίσια της ενότητας της Τουρκίας. Πρότεινε τη λύση της αυτονομίας, που υποστηρίζουμε κι εμείς. Στην πραγματικότητα, το Ιμραλί προέβλεψε τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή πολύ πριν το κράτος».
Ερώτηση: Πως τις προέβλεψε;
Απάντηση: Με τη διαμεσολάβηση των δικηγόρων του έστειλε αρκετές επιστολές στον Πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, λέγοντας “Σας απευθύνω έκκληση. Η Μέση Ανατολή αποσταθεροποιηθεί και το Κουρδικό θα μετατραπεί σε παγκόσμιο πρόβλημα. Τότε δεν θα είναι τόσο εύκολο να λυθεί όπως σήμερα. Ας το λύσουμε άμεσα. Εμείς θέλουμε να ζήσουμε μαζί. Θέλω να προσφέρω στη λύση όσο είμαι ακόμα ζωντανός. Ας συζητήσουμε μαζί για τη λύση.
Ερώτηση:Είπε ο Οτζαλάν ότι το Κουρδικό θα ξεφύγει και από πρόβλημα της Τουρκίας θα γίνει παγκόσμιο πρόβλημα;
Απάντηση: Βεβαίως. Και τότε θα είναι πολύ πιο δύσκολη η επίλυσή του. Ο Οτζαλάν είχε πει ότι “το πρόβλημα αυτό μαζί μου θα λυθεί στα πλαίσια των συνόρων της Τουρκίας. Αν όμως ξεσπάσουν οι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή, τότε το ζήτημα θα έχει ξεπεράσει κι εμένα κι εσάς τους ίδιους”. Αυτές ήταν οι προειδοποιήσεις του. Τώρα αν διαμελιστεί το Ιράκ, αν γίνει πόλεμος στο Ιράν, αν ξεσπάσουν εθνοτικές και θρησκευτικές συγκρούσεις στην περιοχή, τότε κανείς δεν μπορεί να πει που θα οδηγηθούν τα πράγματα.
Ερώτηση:Πιστεύετε ότι φθάσαμε σε σημείο να επαναχαραχτούν τα σύνορα στη Μέση Ανατολή;
Απάντηση: Τα σύνορα που χάραξαν με τη βία οι Άγγλοι πριν εκατό χρόνια, έχουν ξεπεραστεί. Υπάρχει ένα Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ, που μπορεί να ανακηρύξει την ανεξαρτησία του ανά πάσα στιγμή. Επίσης, υπάρχει δυνατότητα να ιδρυθεί ένα αυτόνομο Κουρδιστάν στη Συρία. ... Στο Ιράν υπάρχει ήδη η Περιφέρεια Κουρδιστάν. ... Τελικά, αυτές οι εξελίξεις θα έχουν ως αποτέλεσμα τα ΝΑ σύνορα της Τουρκίας να είναι η γραμμή από το Ίγντιρ-Αραράτ μέχρι το Χατάυ-Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία θα συνορεύει προς Νότον μόνο με το Κουρδιστάν και όχι με τη Συρία!

Αυτά είπε ο Μπαρζανί στις ΗΠΑ, αυτά είπε και ο Ντεμιρτάς στην Τουρκία. Οι εξελίξεις τρέχουν και ενώ η Ελλάδα έχει ανάγκη από πολιτικά μυαλά και ηγεσία αντάξια των περιστάσεων, εμείς περί άλλων τυρβάζομεν. Ας ελπίσουμε ότι έστω και τώρα, θα βρεθούν άξιοι ηγέτες να διαχειριστούν τις σοβαρές εξελίξεις που έχουν δρομολογηθεί!

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Δημοκρατία της Κυριακής