Ο λόγος του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα

ΠΑΝΤΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ...

Παιδιά μου.

Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, πατούσαν και εδημιούργησαν τον παλαιό καιρό, άνδρες σοφοί και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ, και ούτε να φθάσω τα ίχνη των.

Εγώ επιθυμούσα να σας δω παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όλα εις τον καιρό του αγώνος μας, και προ αυτού και ύστερα από αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και από αυτά να κάνουμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μονό ηξεύρει τα μέλλοντα.

Και δια τους παλαιούς Έλληνας ,οποίας γνώσεις είχαν και ποια δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ηρώας, στρατηγούς, πολιτικούς, είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ ημέραν οι διδάσκαλοι σας και οι πεπαιδευμένοι μας.


Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον, πως ήταν σοφοί, και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη τη σοφίαν των.

Οι παλαιοί Έλληνες, οι προγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοιβάρβαροι, και τους υπόταξαν.

Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας, και να τη στερεώσετε, διότι όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος. Όλα τα έθνη του κόσμου έχουν και φυλάττουν μια θρησκεία

Τόσον τρομάξαμε του Τούρκους όπου ακούγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακριά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν αρμάδα. Αλλά δεν εβάσταξεν. Ηλθαν μερικοί και ηθέλησαν να γενούν μπαρμπέριδες εις του κασίδη το κεφάλι. Μας πονούσε το μπαρμπέριμά τους. Μα τι να κάνομε; Είχαμε και αυτουνών την ανάγκη.

Από τότε ήρχισεν η διχόνοια και εχάθει η πρώτη προθυμία και ομόνοια.