Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2012

Όταν τα χιλιόμετρα τα έλεγαν σχοινίδια και τους τροχονόμους οδοφύλακες, Τί πρόστιμα επέβαλαν

Εργασίες για την κατασκευή της οδού Αθηνών – Πειραιώς (1835-1836) από εργάτες, ενώ επιβλέπουν άνδρες του Μηχανικού του Στρατού.


Εργασίες για την κατασκευή της οδού Αθηνών – Πειραιώς (1835-1836) από εργάτες, ενώ επιβλέπουν άνδρες του Μηχανικού του Στρατού.
Οι πρώτοι τροχονόμοι ονομάζονταν «οδοφύλακες», τα πεζοδρόμια «παραπάτια», οι αποστάσεις μετριόνταν...
με «σχοινίδια», τα πρόστιμα για παραβάτες, πεζούς και τροχοφόρα, ήταν ιδιαίτερα τσουχτερά και ο πρώτος κώδικας οδικής κυκλοφορίας είχε τίτλο «περί της καθ’ οδόν απαντήσεως των αμαξών, εφίππων κ.λπ.». Πρόκειται για σειρά τριών νομοθετημάτων που θέσπισε η αντιβασιλεία και σκόπευαν να καλλιεργήσουν οδική
συνείδηση στους Έλληνες και να θέσουν τα θεμέλια για τη λειτουργία του νέου οδικού δικτύου.
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Πότε συνέβαιναν όλα αυτά; Μα όταν φτιάχτηκαν οι πρώτοι δρόμοι, στα τέλη 1836! Τότε, αποφασίστηκε η λήψη μέτρων, τα οποία αποσκοπούσαν στην προστασία των δρόμων ώστε να διατηρούνται σε καλή κατάσταση αφού κατασκευάσθηκαν «δια τοσούτων δημοσίων δαπανών». Ήταν η εποχή, που οι μόνοι έτοιμοι δρόμοι, ήταν η οδός Πειραιώς, που οδηγούσε από την πρωτεύουσα στο λιμάνι της και ο δρόμος από την πρώτη πρωτεύουσα το Ναύπλιο προς Άργος. Όσο γραφικά φαντάζουν σήμερα, στην εποχή τους τα μέτρα αυτά ήταν πρωτοποριακά και αποτελούσαν αντιγραφή θεσμικών μέτρων που ίσχυαν στις σημαντικότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης.


Μονάδα ελαφρού πεζικού που δημιουργήθηκε μετά την άφιξη του Όθωνα.

Επιστάτες – Οδοφύλακες:
Οι πρώτοι τροχονόμοι!
Η επιτήρηση των δρόμων ανατέθηκε σε ειδική υπηρεσία, την πρώτη «τροχαία» που συστήθηκε στη χώρα μας. Μία για την οδό Πειραιώς και μία για την οδό Ναυπλίου – Άργους. Επικεφαλής τέθηκε ο «επιστάτης», ο οποίος εκλεγόταν μεταξύ των αξιωματικών των αποκαλούμενων «ελαφρών στρατευμάτων». Ο «επιστάτης» τέθηκε στη διάθεση του νομομηχανικού και είχε υπό τις διαταγές του τους τροχονόμους της εποχής, οι οποίοι αποκαλούνταν «οδοφύλακες». Οι τελευταίοι ήταν επιφορτισμένοι με την επιτήρηση και την προφύλαξή των δρόμων από τυχόν βλάβες. Εντάχθηκαν κανονικά στο προσωπικό «δημόσιας ασφάλειας», δηλαδή στο αστυνομικό σώμα της εποχής.
Οι επιστάτες είχαν το δικαίωμα να οπλοφορούν, ενώ οι οδοφύλακες φορούσαν περιβραχιόνιο με την ένδειξη «Βασιλικός Οδοφύλαξ». Ταυτοχρόνως βέβαια παρέμεναν υπεύθυνοι οι χωροφύλακες και οι δημοτικές αρχές για τη μύνηση των παραβατών. Και λόγω αδυναμίας των τότε αστυνομικών αρχών να προβαίνουν σε εξακρίβωση των στοιχείων όσων παραβατών δεν γνώριζαν οι ίδιοι, είχαν επίσης το δικαίωμα να προβαίνουν σε κρατήσεις και να οδηγούν τους παραβάτες στον ειρηνοδίκη για τα περαιτέρω.

Το Ναύπλιο, η πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους.

«Παραπάτια» και «χάνδακες»
«Παραπάτια» ονομάζονταν τα πρώτα χρόνια τα πεζοδρόμια, ενώ το μέσον του δρόμου αποκαλούνταν «χάνδακας», προφανώς γιατί ήταν κάτι τι χαμηλότερα. Έτσι εξάλλου αποκαλούνταν ακόμη και στα επίσημα Βασιλικά Διατάγματα. Σύμφωνα λοιπόν, με το πρώτο εξ αυτών, «τα παραπάτια είναι προσδιωρισμένα δια τους πεζούς, το δε μέσον των μεγάλων οδών δια την διάβασιν των ζώων και των αμαξών». Επομένως απαγορευόταν «το να πηγαίνη έφιππος, με αμάξας ή με χειράμαξας ή να διέρχεται τις εις τα παραπάτια, ή να περνά εκείθεν ζώα, ωσαύτως και εις τους πεζούς εμποδίζεται να κατέρχωνται εις τους χάνδακας της οδού». Οι άμαξες της εποχής έπρεπε «να παραμερίζωσιν αμοιβαίως ώστε να διαβαίνουν πάντοτε δεξιά η μία της άλλης».
Εφόσον δε προβλεπόταν κατά μήκος των μεγάλων δρόμων να μπαίνουν δενδροφυτείες, απαγορευόταν αυστηρά στους ιδιοκτήτες των ζώων να τους επιτρέπουν να πλησιάζουν δένδρα. Επίσης απαγορευόταν «ν’ αφίνουν επί των οδών αμάξια, οχήματα και άλλα τοιαύτα, είτε φορτωμένα, είτε αφόρτωτα και μάλιστα την νύκτα∙ εις περίστασιν δε όταν τύχη να συντριφθή άμαξα τις, πρέπει να μεταφερθή πριν νυκτώση έξω της οδού αυτή τε και το φορτίο της∙ ή αν τούτο δεν ήναι δυνατόν χρεωστεί να ανάπτη φως»!

Τσουχτερά πρόστιμα και προσωπική εργασία
Απαγορευόταν να κατεβαίνουν ζώα «εις τους χάνδακας της οδού», να πορίζονται στο δρόμο και να περνούν κατά μήκος. Ιδιαίτερη μνεία γινόταν στους βοσκούς, ώστε να αποφεύγουν να περνούν τα κοπάδια τους από τους δρόμους, αλλά να δημιουργούν ειδικά περάσματα (γέφυρες), σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές. Επίσης, απαγορευόταν αυστηρά οι βλάβες στα κάγκελα των δρόμων, στους μιλιοδείκτες ή στα δημόσια μνημεία.
Τα πρόστιμα για τους παραβάτες ήταν ιδιαίτερα τσουχτερά και χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη κατηγορία, η οποία πλήρωνε πρόστιμο έως 20 δραχμές, υπάγονταν όσοι είχαν παραβεί τις διατάξεις για τα «παραπάτια», την κυκλοφορία στο δρόμο και τις βλάβες στις δενδροστοιχίες. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκαν όσοι στάθμευαν φορτωμένα κάρα και άφηναν τα κοπάδια τους να κυκλοφορούν στους δρόμους ή προκαλούσαν βλάβες στις ταμπέλες. Αυτοί τιμωρούνταν με πρόστιμο από δέκα έως πενήντα δραχμές. Το πρόστιμο αποφασιζόταν από τον ειρηνοδίκη και τα χρήματα έμπαιναν στα δημοτικά ταμεία, ενώ ο παραβάτης ήταν υποχρεωμένος να διορθώσει τυχόν βλάβες ή να αποζημιώσει ανάλογα το δημόσιο. Και όταν δεν είχε να πληρώσει κρατούνταν και εργαζόταν για τη διόρθωση των οδών τόσες ημέρες, όσες απαιτούνταν για να πληρώσει το χρέος του ανάλογα με το ημερομίσθιο κάθε εποχής!

Φορτωμένα ζώα διασχίζουν δρόμο.

Ο άτυπος κώδικας οδικής κυκλοφορίας
Το τρίτο κατά σειρά Διάταγμα εκδόθηκε τις πρώτες ημέρες του 1837, αφορούσε την οδική συμπεριφορά στους δρόμους του ελληνικού βασιλείου και θεωρήθηκε από αρκετούς ερευνητές ως ο πρώτος κώδικας οδικής κυκλοφορίας. Επαναλάμβανε πως τα τροχοφόρα, οι έφιπποι κ.λπ. έπρεπε να πηγαίνουν δεξιά «και να μένη ούτως η δίοδος ελευθέρα απ’ αμφότερα τα διαβαίνοντα μέρη», ενώ όποτε εμφανίζονταν ταχυδρόμοι που σάλπιζαν υποχώρηση όλοι έπρεπε να παραμερίσουν! Οι παραβάτες δε τιμωρούνταν με πρόστιμα, τα οποία προσδιορίζονταν από τον ειρηνοδίκη στον οποίο έστελνε τους πρώτους ο εκάστοτε δήμαρχος.


ΑΘΗΝΑ 1836 ΠΙΝΑΚΑΣ LUDWIG LANGE

Οι πινακίδες και οι αποστάσεις
Στις άκρες των δρόμων στήνονταν πάνω σε πασσάλους μαύρες πινακίδες, όπου με λευκά γράμματα γράφονταν –συνοπτικά– οι οδηγίες για τις παραβάσεις! Υπήρχε όμως και η δημόσια σήμανση των δρόμων που αφορούσε το μήκος των διαδρομών σύμφωνα με το μετρικό σύστημα που ίσχυε στο νεοσύστατο κράτος. Τα διαστήματα των δρόμων μετρούνταν με στάδια (χίλια μέτρα = ένας βασιλικός πήχυς), σχοινίδες (χίλια μέτρα = ένας βασιλικός πήχυς) και ½ σχοινίδα ή λεύγα (5.000 μέτρα). Έτσι αναφέρει ένα ξεχωριστό Διάταγμα που εκδόθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου (1836).


ΟΘΩΝ

Υπήρχαν όμως και πέτρινες σκαλισμένες πινακίδες που έδειχναν τις αποστάσεις! Τοποθετούνταν σε τακτά διαστήματα, τριάντα πόντους μέχρι ένα μέτρο πάνω από τη γη με σκαλισμένα τα αρχικά του μέτρου [ΣΧ (σχοινίδες), ΩΡ (λεύγες) και ΣΤ (στάδια)] και δίπλα την απόσταση. Η αρίθμηση των αποστάσεων (στάδια, λεύγες, σχοινίδες) άρχιζε από την πρωτεύουσα προς τις πλησιέστερες πόλεις. Από εκεί άρχιζε πάλι νέα αρίθμηση προς όλες τις διευθύνσεις. Το αρχικό σημείο (Α) ήταν η συμβολή των οδών Ερμού και Αιόλου. Από εκεί γίνονταν μετρήσεις και τοποθετούνταν πινακίδες στους δρόμους: α) προς Πειραιά, β) προς Ελευσίνα, Μέγαρα, Καλαμάκι και Κόρινθο και γ) προς Θήβα.
http://mikros-romios.gr/3388/sxoinidia/

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ
"Ο ηρωικός άνθρωπος αισθάνεται πως είναι διαλεγμένος από την Μοίραν ως αγωνιστής και ως μάρτυς - περισσότερον ως μάρτυς, αφού την επιτυχίαν δεν την μετρεί με αποτελέσματα άμεσα, με αριθμούς και μεγέθη, δεν την μετρεί καν διόλου. Είναι το αλεξικέραυνον, που θα συγκεντρώση επάνω του (θα προσελκύση μάλλον εθελουσίως) όλας τας καταιγίδας και όλα τ' αστροπελέκια, διά να προστατευθούν τα κατοικητήρια των ειρηνικών ανθρώπων. Εις την ετοιμότητα του κινδύνου, τον σύρει με ακαταμάχητον έλξιν η αισθητική, θα έλεγα, γοητεία του κινδύνου, η συναίσθησις ότι είναι προνόμιον των ολίγων να συντρίβωνται υπέρ των άλλων υπό των άλλων - το πολυτιμότερον προνόμιον! Ο ηρωικός άνθρωπος δεν είναι το άνθος, δεν είν' ο καρπός - αυτά αντιπροσωπεύουν το παρόν και του παρόντος την ανεπιφύλακτον χαράν. Είναι ο σπόρος που θα ταφή και θα σαπίση δια ν' αναφανή το άνθισμα και το κάρπισμα. Είν' εκείνος που θάπτεται δια να εορτασθή η ανάστασις, και ανάστασις χωρίς ταφήν δεν υπάρχει."

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ
Απάντηση στο Ρουσίτ Πασά στα 1822

''Πασά μου, μου στέλνεις ένα μπουγιουρντί, μου λες να προσκυνήσω, και εγώ πασά μου ερώτησα τον πούτσο μου τον ίδιο, και αυτός μου αποκρίθηκε να μη σε προσκυνήσω κι αν ερθείς επάνω μου ευθύς να πολεμίσω''

Και απάντηση στον Σιλιχτάρ Μπόδα στα 1823

''Γαμώ την πίστιν σας και τον Μωχαμέτη σας. Δεν εντρέπεσθε να ζητείτε «από ημάς» συνθήκην με «έναν» κοντζιά σκατο-Σουλτάν Μαχμούτην -να τον χέσω και αυτόν και τον Βεζίρην σας και τον Εβραίον Σιλιχτάρ Μπόδα την πουτάνα! - Άμα ζήσω, θα τους γαμήσω. Άμα πεθάνω, θα μου κλάσουν τον πούτσο''

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
"Φυλάτε τη Γη σας και την Τιμή της μόνο με Σπαθί. Πάψετε σαπιοδάσκαλοι και σαπιορήτορες- ΑΝΑΦΟΡΑΤΖΗΔΕΣ- να εξευτελίζετε τη Φυλή. Πάψετε παλιόγρηες τις κλάψες, τα σάλια, τα μελάνια και πιάστε το Σπαθί. Τα πάντα στη Ζωή -Η ΦΥΣΙΣ ΤΟ ΛΕΕΙ- κατακτώνται με το Σπαθί."

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
















Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση. Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα...

(Μέρος του λόγου που εκφώνησε ο Κολοκοτρώνης στην Πνύκα).

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ
Δεν με μέλει αν βάλω σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που δεν την σέβομαι, δεν είμαι καμωμένος για την κυβέρνηση ή για το κράτος, έγινα για το έθνος, και το ξέρω επειδή γι’ αυτό ίσα-ίσα πονώ. Για την κυβέρνηση μου έρχεται σιχαμός και καταφρόνια, άμα συλλογίζομαι την κυβέρνηση ξεπέφτω, μαργώνω και μαραίνομαι. Σηκώνομαι, ξανοίγω και ανθοβολώ άμα νοιώθω τον Ελληνισμό. Σε όποια γωνιά του Ελληνισμού και αν βρεθώ, θα πασχίζω πάντα να δυναμώνω, να ξυπνώ, να ζωντανεύω την ψυχή του, και ας γίνει οτι γίνει. Ξυπνώ καθε ύπνο, κεντρίζω καθε βαρεμό, συνδαυλίζω κάθε στάχτη, ξεσκεπάζω καθε σπίθα κρυμμένη και ανάβω κάθε φωτιά σβησμένη, βγάζω κάθε πνοή κουρασμένη και παίζω κάθε χορδή σιωπηλή. Ξυπνώ, ξυπνώ, ξυπνώ και γι αυτό με λεν και ξυπνητήρι…

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ
Είδα στον ύπνο μου τον Παύλο τον Μελά, να παίρνει σάρκα για να πει μια ιστορία για κάποια αγέρωχα κι αδούλωτα μυαλά, που προδιαγράφουν της Πατρίδας την πορεία. .
..

Είχ’ η μορφή του θλίψη, πόνο και οργή, για αυτούς που σήμερα τις τύχες μας ορίζουν, που ασελγούν πάνω σ΄ανθρώπους και σε γη και καθετί Ελληνικό το αφορίζουν.
...
Μέσα στην μπλε του την αντάρτικη στολή και με το χέρι του στη μαύρη τη πιστόλα, δίνει στους άντρες του ξανά την εντολή Ελευθερία και Πατρίδα πάνω από όλα!
...
Αν θες στον ύπνο σου να έρθει ο Μέλας μαζί μ’ αγγέλους, σκοτωμένα παλικάρια, να σε τραβήξουν απ ’τον δρόμο που τραβάς, για να βαδίσεις τα δικά τους τα αχνάρια... ..
.
φέρε στα μάτια σου του Παύλου τη στολή, ορκίσου πάνω της, πως δεν θα τον προδώσεις και συρε να βρεις την δική σου εντολή αφού τον ύπνο του εχθρού μας θα στοιχειώσεις.

  © Free Blogger Templates 'Greenery' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP