Πώς ο καπνός από τα τζάκια σκότωσε 4.000 Λονδρέζους το 1952 και η ανησυχία των επιστημόνων για το νέφος από τα τζάκια που «πνίγει» την Αττική

Η οικονομική κρίση εκτός από όλες τις άλλες, έχει και περιβαλλοντικές συνέπειες. Καθώς όλο και περισσότεροι ανάβουν πλέον το τζάκι τους, όχι πλέον για... συντροφιά, αλλά προκειμένου να ζεσταθούν, με αποτέλεσμα να το καίνε συνεχώς, ένα νέφος καλύπτει, από... τις απογευματινές κυρίως 

ώρες, τις γειτονιές της Αθήνας. Κάτι ανάλογο συνέβη και στο Λονδίνο το 1952, με συνέπεια το θάνατο 4.000 ανθρώπων.

Τον Δεκέμβριο του 1952 ο καπνός από τα τζάκια κάλυψε για πέντε ολόκληρες ημέρες το Λονδίνο με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους πάνω από 4.000 πολίτες. Σε εκείνες τις πέντε ημέρες, όπου η ορατότητα ήταν αδύνατη ακόμα και για τους πεζούς που κρατούσαν φανάρια, χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν και αμέτρητοι άλλοι υπέφεραν από αναπνευστικά προβλήματα.

Σύμφωνα με «Τα Νέα» η πρωτεύουσα της Μεγάλης Βρετανίας είχε πνιγεί και άλλες φορές στην αιθαλομίχλη, αλλά τα όσα εκτυλίχθηκαν στις 5 Δεκεμβρίου εκείνης της χρονιάς δεν είχαν προηγούμενο.

Λόγω του κρύου και των έντονων χιονοπτώσεων, οι Λονδρέζοι έκαιγαν μεγάλες ποσότητες ξύλων στα τζάκια και τεράστιες ποσότητες καπνού εκλύονταν στον ουρανό.

Υπό κανονικές συνθήκες, αυτό δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα, καθώς ο καπνός θα διασκορπιζόταν στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, την ίδια εκείνη περίοδο, σχηματίστηκε ένας αντικυκλώνας με αποτέλεσμα μίας θανάσιμης παγίδας.

Τι συνέβη; Ο αντικυκλώνας έσπρωχνε τον αέρα προς τα κάτω θερμαίνοντάς τον. Δεδομένου ότι όταν ο αέρας στο έδαφος είναι ζεστότερος από εκείνον υψηλότερα δημιουργείται η λεγόμενη αναστροφή, με αποτέλεσμα να παγιδεύεται ο ζεστός καπνός που έβγαινε από τις καμινάδες.

Εκτός από τον καπνό στα σπίτια, το φαινόμενο της αναστροφής είχε ως αποτέλεσμα να παγιδευτούν μικροσωματίδια και άλλοι ρύποι από βιομηχανίες, τόσο κοντά στο Λονδίνο όσο και από πιο μακριά, που οι άνεμοι είχαν μεταφέρει στην περιοχή.

Σε συνδυασμό με άλλες μετεωρολογικές παραμέτρους, όπως η ηλιοφάνεια και οι υγροί άνεμοι, δημιουργήθηκε ένα στρώμα αιθαλομίχλης ύψους 100-200 μέτρων, ενώ απελευθερώθηκαν τόνοι σωματιδίων, διοξειδίου του άνθρακα, υδροχλωρικού οξέως και φθοριούχων συστατικών, ενώ εκτιμάται ότι 370 τόνοι διοξειδίου του θείου μετατράπηκαν σε 800 τόνους θειικού οξέως.

Μάλιστα, το γεγονός ότι εξαιτίας του φαινομένου βρήκαν το θάνατο 4.000 άτομα, οδήγησε την βρετανική κυβέρνηση στην απαγόρευση λειτουργίας τζακιών μέσα στην πόλη. Θεσπίστηκαν μία σειρά από νόμοι με κυριότερο τη Νομοθετική Πράξη περί Καθαρού Αέρα. Η σχετική νομοθεσία απαγόρευσε στους κατοίκους αστικών περιοχών και καίνε ξύλα στα τζάκια των σπιτιών τους.

Ανήσυχοι οι επίστημονες για το νέφος από τα τζάκια που «πνίγει» την Αττική

Ανησυχία προκαλεί στους επιστήμονες η συνεχής καύση ξύλου στο Λεκανοπέδιο, καθώς την περασμένη Κυριακή οι ποσότητες των μικροσωματιδίων ΡΜ10 που μετρήθηκαν σε διάφορα σημεία της Αθήνας ήταν υπερτριπλάσιες από τις φυσιολογικές.

Από ότι φαίνεται η οικονομική κρίση πέρα από όλες τις άλλες, έχει και περιβαλλοντικές συνέπειες. Ολο και περισσότεροι αντικαθιστούν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο με τζάκια και ξυλόσομπες με αποτέλεσμα την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας.

Σύμφωνα με το toethnos.gr, την περασμένη Κυριακή, οι ποσότητες των μικροσωματιδίων ΡΜ10 ήταν υπερτριπλάσιες των φυσιολογικών. Συγκεκριμένα, με όριο τα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, στη Λυκόβρυση καταγράφηκαν 189, στο Μαρούσι 174, ενώ στο Χαλάνδρι και τον Ασπρόπυργο έφτασαν τα 150.

Μάλιστα, το πρόβλημα εντάθηκε ακόμη περισσότερο λόγω της άπνοιας και της υγρασίας σε περιοχές που λόγω της θέσης και του μικροκλίματός τους, εμφανίζουν συχνότερα αυξημένους δείκτες ρύπανσης

Μάλιστα, ο καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ματθαίος Σανταμούρης τονίζει πως εκτός από μικροσωματίδια, η καύση του ξύλου παράγει επίσης μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα και οξείδια του αζώτου.

Ανησυχία, όμως, πρέπει να προκαλεί και το μέγεθος της ρύπανσης στους εσωτερικούς χώρους. «Ο χώρος μέσα στα σπίτια είναι περιορισμένος και δημιουργούνται τεράστιες συγκεντρώσεις σωματιδίων. Αν στο εξωτερικό περιβάλλον οι μετρήσεις δείχνουν 150 μικρογραμμάρια, στο εσωτερικό των σπιτιών όπου δεν γίνεται σωστή καύση των ξύλων μπορεί να φτάσουν τα 400 ή 500 μικρογραμμάρια» επισημαίνει ο κ. Σανταμούρης.

Για την πρόληψη των όποιων περιβαλλοντικών προβλημάτων προκύψουν στο μέλλον, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών προτείνει να ξεκινήσει μια εκστρατεία ενημέρωσης για το πώς γίνεται σωστά η καύση των ξύλων σε κλειστούς χώρους. «Πρέπει επίσης να καθοριστούν πρότυπα για τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, σε αντιστοιχία με της οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης», καταλήγει.