Τετάρτη 1 Αυγούστου 2012

«Έφυγε» ο λαογράφος και συγγραφέας, Ευστάθιος Ευσταθιάδης

Δυσαναπλήρωτο κενό στο χώρο του Ποντιακού Ελληνισμού, και όχι μόνο, αφήνει ο θάνατος του καταξιωμένου λαογράφου, συγγραφέα και ερευνητή, Ευστάθιου Ευσταθιάδη, που έφυγε σήμερα από τη ζωή, σε ηλικία 82 ετών.

Θεωρείται, όχι τυχαία, ένας από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους λαογράφους, αλλά και η τελευταία μεγάλη λόγια μορφή του Ποντιακού Ελληνισμού, της γενιάς του, καθώς αφήνει πίσω του ένα μεγάλο, αξιόλογο έργο-προσφορά στον Ελληνικό πολιτισμό. Γεννήθηκε το 1930 στην Κοκκινιά Κιλκίς, χωριό στο οποίο από το 1920 είχαν εγκατασταθεί οικογένειες Ποντίων με καταγωγή κυρίως από το Τσαπίκ του Καυκάσου. Από μικρή ηλικία συλλέγει πληροφορίες σχετικά με ό,τι αφορά...
την πατρογονική γη του Πόντου.

Ο σοβαρός τραυματισμός του από μία νάρκη, του επέφερε οριστική απώλεια της όρασης του, το 1947, όταν μελετούσε για να δώσει εισαγωγικές εξετάσεις στην Νομική Σχολή στη Θεσσαλονίκη. Το γεγονός αυτό δεν ανέκοψε την πορεία του. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή και άσκησε την δικηγορία, ενώ το Δεκέμβριο του 1966 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και έγινε ο πρώτος τυφλός διδάκτωρ στον κλάδο του.

Ο Στάθης, όπως τον αποκαλούσαν όλοι, καταξιώθηκε ως ιστορικός και λαογράφος ερευνητής της ζωής τού Ποντιακού Ελληνισμού. Τη δεκαετία του ΄80, ταξίδευσε στην Τραπεζούντα, και συνέλεξε τραγούδια από ποντιόφωνους καλλιτέχνες, μέρος των οποίων εξέδωσε σε δίσκο αφιερωμένο στην Παναγία Σουμελά, στον οποίο συμμετείχε και ο ίδιος.

Σημαντικότατο έργο-παρακαταθήκη, αποτελούν η μελέτη του «Τα τραγούδια του Ποντιακού λαού», που κυκλοφόρησε το 1981 από τις εκδόσεις Κυριακίδη, όπως και τα δεκαέξι θεατρικά-ηθογραφικά του έργα, γραμμένα στην Ποντιακή γλώσσα, που κυκλοφόρησαν με τίτλο «Ποντιακό θέατρο», από το «Φάρο Ποντίων», Θεσσαλονίκης, που ίδρυσε.

Έδωσε πολλές παραστάσεις στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, με το Ποντιακό Θέατρο, που είχε ιδρύσει, σε πόλεις και χωριά της Ν. Ρωσίας. Συγκινούσε στις εκατοντάδες διαλέξεις που έδινε, ενώ συμμετείχε σε πνευματικά συμπόσια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Αξέχαστες θα μείνουν οι εκπομπές που έγραφε και επιμελούνταν στη δεκαετία του ΄70, με τον τίτλο «Ποντιακοί Αντίλαλοι», για το Ραδιοφωνικό Σταθμό Μακεδονίας, όπου συμμετείχε και ο ίδιος τραγουδώντας, παίζοντας λύρα, διδάσκοντας και διευθύνοντας τη χορωδία του συλλόγου «Φάρος Ποντίων», που επίσης συμμετείχε στις ηχογραφήσεις.

Για την συνολική προσφορά του βραβεύτηκε το 1985 με το Α' Βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών.
Ο Στάθης Ευσταθιάδης ήταν παντρεμένος με την Ελισάβετ Καρασαββίδου, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, την Μυροφόρα και τον Ιάκωβο.

Η εξόδιος ακολουθία του θα πραγματοποιηθεί αύριο στις 11 το πρωί, στην εκκλησία του Αγίου Μηνά στη Θεσσαλονίκη, ενώ η κηδεία του θα γίνει στη γενέτειρά του, Κιλκίς.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ
"Ο ηρωικός άνθρωπος αισθάνεται πως είναι διαλεγμένος από την Μοίραν ως αγωνιστής και ως μάρτυς - περισσότερον ως μάρτυς, αφού την επιτυχίαν δεν την μετρεί με αποτελέσματα άμεσα, με αριθμούς και μεγέθη, δεν την μετρεί καν διόλου. Είναι το αλεξικέραυνον, που θα συγκεντρώση επάνω του (θα προσελκύση μάλλον εθελουσίως) όλας τας καταιγίδας και όλα τ' αστροπελέκια, διά να προστατευθούν τα κατοικητήρια των ειρηνικών ανθρώπων. Εις την ετοιμότητα του κινδύνου, τον σύρει με ακαταμάχητον έλξιν η αισθητική, θα έλεγα, γοητεία του κινδύνου, η συναίσθησις ότι είναι προνόμιον των ολίγων να συντρίβωνται υπέρ των άλλων υπό των άλλων - το πολυτιμότερον προνόμιον! Ο ηρωικός άνθρωπος δεν είναι το άνθος, δεν είν' ο καρπός - αυτά αντιπροσωπεύουν το παρόν και του παρόντος την ανεπιφύλακτον χαράν. Είναι ο σπόρος που θα ταφή και θα σαπίση δια ν' αναφανή το άνθισμα και το κάρπισμα. Είν' εκείνος που θάπτεται δια να εορτασθή η ανάστασις, και ανάστασις χωρίς ταφήν δεν υπάρχει."

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ
Απάντηση στο Ρουσίτ Πασά στα 1822

''Πασά μου, μου στέλνεις ένα μπουγιουρντί, μου λες να προσκυνήσω, και εγώ πασά μου ερώτησα τον πούτσο μου τον ίδιο, και αυτός μου αποκρίθηκε να μη σε προσκυνήσω κι αν ερθείς επάνω μου ευθύς να πολεμίσω''

Και απάντηση στον Σιλιχτάρ Μπόδα στα 1823

''Γαμώ την πίστιν σας και τον Μωχαμέτη σας. Δεν εντρέπεσθε να ζητείτε «από ημάς» συνθήκην με «έναν» κοντζιά σκατο-Σουλτάν Μαχμούτην -να τον χέσω και αυτόν και τον Βεζίρην σας και τον Εβραίον Σιλιχτάρ Μπόδα την πουτάνα! - Άμα ζήσω, θα τους γαμήσω. Άμα πεθάνω, θα μου κλάσουν τον πούτσο''

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
"Φυλάτε τη Γη σας και την Τιμή της μόνο με Σπαθί. Πάψετε σαπιοδάσκαλοι και σαπιορήτορες- ΑΝΑΦΟΡΑΤΖΗΔΕΣ- να εξευτελίζετε τη Φυλή. Πάψετε παλιόγρηες τις κλάψες, τα σάλια, τα μελάνια και πιάστε το Σπαθί. Τα πάντα στη Ζωή -Η ΦΥΣΙΣ ΤΟ ΛΕΕΙ- κατακτώνται με το Σπαθί."

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ
















Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση. Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα...

(Μέρος του λόγου που εκφώνησε ο Κολοκοτρώνης στην Πνύκα).

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ
Δεν με μέλει αν βάλω σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που δεν την σέβομαι, δεν είμαι καμωμένος για την κυβέρνηση ή για το κράτος, έγινα για το έθνος, και το ξέρω επειδή γι’ αυτό ίσα-ίσα πονώ. Για την κυβέρνηση μου έρχεται σιχαμός και καταφρόνια, άμα συλλογίζομαι την κυβέρνηση ξεπέφτω, μαργώνω και μαραίνομαι. Σηκώνομαι, ξανοίγω και ανθοβολώ άμα νοιώθω τον Ελληνισμό. Σε όποια γωνιά του Ελληνισμού και αν βρεθώ, θα πασχίζω πάντα να δυναμώνω, να ξυπνώ, να ζωντανεύω την ψυχή του, και ας γίνει οτι γίνει. Ξυπνώ καθε ύπνο, κεντρίζω καθε βαρεμό, συνδαυλίζω κάθε στάχτη, ξεσκεπάζω καθε σπίθα κρυμμένη και ανάβω κάθε φωτιά σβησμένη, βγάζω κάθε πνοή κουρασμένη και παίζω κάθε χορδή σιωπηλή. Ξυπνώ, ξυπνώ, ξυπνώ και γι αυτό με λεν και ξυπνητήρι…

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ

ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ
Είδα στον ύπνο μου τον Παύλο τον Μελά, να παίρνει σάρκα για να πει μια ιστορία για κάποια αγέρωχα κι αδούλωτα μυαλά, που προδιαγράφουν της Πατρίδας την πορεία. .
..

Είχ’ η μορφή του θλίψη, πόνο και οργή, για αυτούς που σήμερα τις τύχες μας ορίζουν, που ασελγούν πάνω σ΄ανθρώπους και σε γη και καθετί Ελληνικό το αφορίζουν.
...
Μέσα στην μπλε του την αντάρτικη στολή και με το χέρι του στη μαύρη τη πιστόλα, δίνει στους άντρες του ξανά την εντολή Ελευθερία και Πατρίδα πάνω από όλα!
...
Αν θες στον ύπνο σου να έρθει ο Μέλας μαζί μ’ αγγέλους, σκοτωμένα παλικάρια, να σε τραβήξουν απ ’τον δρόμο που τραβάς, για να βαδίσεις τα δικά τους τα αχνάρια... ..
.
φέρε στα μάτια σου του Παύλου τη στολή, ορκίσου πάνω της, πως δεν θα τον προδώσεις και συρε να βρεις την δική σου εντολή αφού τον ύπνο του εχθρού μας θα στοιχειώσεις.

  © Free Blogger Templates 'Greenery' by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP