Η σκιά της τουρκικής λογοκρισίας

Στην Τουρκία αποφασίστηκε να αρθεί η απαγόρευση κυκλοφορίας 453 βιβλίων και 645 περιοδικών. Παραμένει όμως άγνωστο τι θα γίνει με δύο κλασσικά έργα: Το «Άνθρωποι και ποντίκια» του Τζον Στάινμπεκ και το «Γλυκό μου πορτοκαλόδεντρο» του Βραζιλιάνου συγγραφέα, José Mauro de Vasconcelos.

Το βιβλίο αυτό του 1968, αναφέρεται στη ζωή του μικρού Ζέζε, που ανακαλύπτει της δυσκολίες στον κόσμο αυτό έχοντας... να αντιμετωπίσει φτώχεια, κακομεταχείριση και το θάνατο προσφιλούς του προσώπου. Το βιβλίο είχε απαγορευθεί επειδή δεν άρεσε στον πατέρα κάποιου μαθητή που είχε υποβάλει παράπονα στο υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας. Κι όμως, η τύχη των δύο αυτών βιβλίων δεν έχει ακόμα αποφασιστεί.

Η ελευθερία της έκφρασης και η λογοκρισία, είναι δύο αντίθετες έννοιες και αλληλοσυγκρουόμενες. Κι όμως στην Τουρκία, γίνεται μια προσπάθεια να… συνυπάρχουν. Και τώρα με πομπώδη τρόπο ανακοινώνεται η άρση της απαγόρευσης επί δεκαετίες κλασσικών βιβλίων λογοτεχνίας.

Στο πλαίσιο των «τρίτων νομοθετικών μεταρρυθμίσεων», το γραφείο του Εισαγγελέα της Άγκυρας, ανακοίνωσε την άρση της απαγόρευσης της κυκλοφορίας 453 βιβλίων κι ανάμεσά τους «το Κομμουνιστικό Μανιφέστο» των Καρλα Μαρξ και Φρήντριχ Έγκελς, του Λένιν το «Κράτος και Επανάσταση» καθώς και του Στάλιν «Η Ιστορία του ΚΚ της Σοβιετικής Ένωσης των Μπολσεβίκων». Τα βιβλία αυτά βρίσκονταν σε κατάλογο απαγορευμένων από το 1960.

Στον ίδιο κατάλογο, που είχε διαμορφωθεί και το 1970 περιλαμβάνονταν βιβλία των Τούρκων συγγραφέων όπως οι Nazım Hikmet, Aziz Nesin, İsmail Beşikçi και Abdurrahim Karakoç. Τα βιβλία τους είχαν απαγορευθεί λόγω της πολιτικής ατμόσφαιρας που επικρατούσε στην Τουρκία «μια εποχή», όπως επισημαίνει η Χουριέτ.

Αλλά στους απαγορευμένους τίτλους περιλαμβάνονταν βιβλία, που όσο και να έξυνες το κεφάλι σου δεν έβρισκες δικαιολογία, όπως το «National Geographic Atlas of the World», απαγορευμένο από το 1987 ή το ιταλικό κωμικό βιβλίο “Capitan Miki”.